سد نومل گرگان
سد نومل گرگان (سد کوثر گرگان)
سد نومل که با نامهای دیگر مانند سد کوثر و سد نمل نیز شناخته میشود، یکی از سازههای مهم آبی در استان گلستان است که در 15 کیلومتری جنوبشرقی شهر گرگان قرار دارد. این سد به عنوان یکی از پروژههای اساسی مدیریت منابع آب در منطقه شناخته میشود و نقش مهمی در تأمین آب و توسعه کشاورزی و صنعت ایفا میکند.
تاریخچه ساخت سد
عملیات ساخت سد نومل در سال 1367 هجری شمسی آغاز شد. هدف از ساخت این سد، تأمین آب شرب، توسعه کشاورزی، و کنترل سیلابهای فصلی منطقه بود. پس از پنج سال تلاش مداوم، این سد در سال 1372 به بهرهبرداری رسید و از آن زمان تاکنون، خدمات قابل توجهی به مردم منطقه ارائه داده است.
ویژگیهای فنی سد نومل
سد نومل یک سد خاکی است که با طراحی دقیق و استفاده از فناوریهای روز آن زمان ساخته شده است. ویژگیهای فنی این سد عبارتاند از:
- ارتفاع از پی: 26 متر
- طول تاج سد: 220 متر
- ظرفیت مخزن: حدود 10 میلیون مترمکعب
- نوع سد: خاکی با هسته رسی
این سد بر روی رودخانه نومل احداث شده و آب مورد نیاز آن از روانآبهای منطقه و بارشهای سالانه تأمین میشود.
اهداف و کارکردهای سد
سد نومل به عنوان یکی از زیرساختهای حیاتی در استان گلستان، اهداف مختلفی را دنبال میکند که مهمترین آنها عبارتاند از:
- تأمین آب شرب: سد نومل به عنوان یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب برای شهر گرگان و روستاهای اطراف عمل میکند.
- توسعه کشاورزی: آب ذخیرهشده در مخزن سد برای آبیاری مزارع و باغهای منطقه استفاده میشود و نقش بسزایی در افزایش تولیدات کشاورزی ایفا کرده است.
- کنترل سیلاب: با ذخیره و مدیریت روانآبها، این سد به کاهش خطرات ناشی از سیلابهای فصلی کمک میکند.
- گردشگری و تفریح: محیط اطراف سد، به دلیل مناظر زیبا و آبوهوای مطلوب، به یکی از مقاصد گردشگری و تفریحی محبوب تبدیل شده است.
مناظر و جاذبههای گردشگری اطراف سد
محیط اطراف سد نومل با مناظر طبیعی بکر، فضای سبز، و درختان سرسبز احاطه شده است. این منطقه به دلیل نزدیکی به شهر گرگان و دسترسی آسان، میزبان گردشگران بسیاری است. فعالیتهایی نظیر ماهیگیری، پیکنیک، و عکاسی از طبیعت در این منطقه بسیار رایج است.
چالشها و مسائل زیستمحیطی
هرچند سد نومل نقش مهمی در توسعه منطقه داشته، اما چالشهای زیستمحیطی و اجتماعی نیز به همراه داشته است. برخی از این چالشها عبارتاند از:
- کاهش جریان طبیعی رودخانه پاییندست سد
- تهدید تنوع زیستی منطقه به دلیل تغییرات در اکوسیستم رودخانه
- نیاز به مدیریت بهتر رسوبات و حفظ ظرفیت مخزن سد