غار مس یاسوج
غار مس یاسوج: جاذبهای طبیعی و تاریخی در دل کوههای دنا
استان کهگیلویه و بویراحمد با طبیعت بکر و جذاب خود، جاذبههای گردشگری فراوانی را در دل کوهها و دشتهایش پنهان کرده است. یکی از این جاذبهها، غار مس یاسوج یا همان غار مس خونگاه است که نهتنها بهخاطر زیباییهای طبیعی و تاریخی خود شهرت دارد، بلکه اهمیت معدنی آن نیز باعث توجه ویژهای به این منطقه شده است. این غار که در روستای خونگاه واقع در شهرستان دنا قرار دارد، با قدمت و ویژگیهای منحصر بهفرد خود به یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران و محققان تبدیل شده است.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی به غار مس یاسوج
غار مس یاسوج در روستای خونگاه، که در ۵۸ کیلومتری شمال شرقی شهر یاسوج و در دهستان پاتاوه قرار دارد، واقع شده است. روستای خونگاه با جمعیت حدود ۳۸۷ نفر در منطقهای کوهستانی و با آب و هوایی دلپذیر قرار دارد. این روستا در نزدیکی قلل کوه دنا، یکی از معروفترین و مرتفعترین رشتهکوههای ایران، واقع شده است. وجود چشمهسارها و جویبارها در این منطقه به همراه پوشش جنگلی متنوع، طبیعتی بینظیر را به وجود آورده که توجه گردشگران را جلب میکند.
دسترسی به این غار از طریق جادههای روستایی ممکن است، اما نیاز به تجربه و راهنمایی محلی دارد تا گردشگران بتوانند به راحتی به مقصد خود برسند. مسیرهای منتهی به غار معمولاً از میان جنگلها و کوهستانها عبور میکنند که خود یک تجربه هیجانانگیز برای علاقهمندان به طبیعت است.
ویژگیهای طبیعی و تاریخی غار مس خونگاه
غار مس یاسوج که با نام غار مس خونگاه نیز شناخته میشود، از غارهای تاریخی و معدنی استان کهگیلویه و بویراحمد است که بهویژه برای تاریخنگاران و زمینشناسان جذابیت دارد. این غار در محل “خونگاه” در آب سیاه بویر احمد واقع شده و دارای چندین دهانه است که به داخل آن راه مییابند. گفته میشود که این غار به دورههای باستانی ایران، بهویژه دوران ساسانیان، تعلق دارد و در آن زمانها از آن برای استخراج مس و مواد معدنی استفاده میشده است.
شهر باستانی دنا که روزگاری در این منطقه قرار داشت، ارتباط مستقیمی با تاریخ و اهمیت غار مس خونگاه دارد. بر اساس منابع تاریخی، ساکنان این منطقه از دوران باستان از مس استخراج میکردند و آثار این فرآیند هنوز هم در اطراف غار مشاهده میشود. امروزه، غار مس خونگاه همچنان یکی از ذخایر مهم معدنی استان کهگیلویه و بویراحمد بهشمار میرود.
استخراج مس و کبالت از غار مس خونگاه
نام غار مس یاسوج بهخاطر وجود معادن مس در این منطقه است. کارشناسان زمینشناسی بر این باورند که سابقه استخراج مس و کبالت از این غار به دوران باستانی ایران بازمیگردد. در واقع، این غار یکی از معدود غارهایی است که همچنان استخراج مواد معدنی از آن ادامه دارد و در دهه ۱۳۴۰ میلادی، برداشت مس در این غار رونق بیشتری پیدا کرده بود.
در حال حاضر، استخراج مس و کبالت از این غار همچنان ادامه دارد و این منطقه یکی از منابع معدنی مهم استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب میشود. معدن مس راهاندازی شده در روستای خونگاه، کارگاه استخراج معدنی خود را با تونلی به طول ۶۰ متر و برخی وسایل مربوط به استخراج باقیمانده از دهههای گذشته، نشاندهنده اهمیت تاریخی و معدنی این غار است.
مطالعات و تحقیقات در غار مس خونگاه
طی سالهای اخیر، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد و سازمان زمینشناسی کشور، مطالعات اکتشافی مقدماتی در این منطقه انجام دادهاند. این مطالعات بهمنظور شناسایی ذخایر معدنی و همچنین بررسی دقیقتر ویژگیهای زمینشناسی غار مس خونگاه بوده است. از طرفی، با توجه به اهمیت معدنی و تاریخی این غار، پژوهشگران و محققان زمینشناسی و تاریخشناسی نیز بهطور مداوم این منطقه را مورد بررسی قرار میدهند تا اطلاعات بیشتری از پیشینه تاریخی و فرآیندهای معدنی آن بهدست آورند.
جاذبههای گردشگری غار مس یاسوج
غار مس خونگاه نهتنها برای زمینشناسان و معدنیها جذاب است، بلکه برای گردشگران علاقهمند به تاریخ و طبیعت نیز جاذبهای بزرگ محسوب میشود. این غار با محیطی شگفتانگیز و زیباییهای طبیعی اطراف خود، مکانی عالی برای علاقهمندان به غارنوردی و اکتشافات طبیعی است.
روستای خونگاه، بهعنوان یک مقصد گردشگری در نزدیکی این غار، بهویژه در فصول گرم سال، پذیرای گردشگران و طبیعتگردان است. این منطقه با چشمهسارهای فراوان، پوشش گیاهی متنوع و هوای مطبوع، تجربهای فراموشنشدنی را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند. همچنین، بازدید از غار مس خونگاه میتواند یک تجربه هیجانانگیز و آموزنده برای کسانی باشد که علاقهمند به تاریخ، زمینشناسی و استخراج معادن هستند.
غار مس یاسوج یا غار مس خونگاه، یکی از جاذبههای طبیعی و تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد است که با قدمتی چند هزار ساله و ذخایر معدنی غنی، توجه بسیاری از گردشگران و محققان را جلب کرده است. این غار نهتنها از نظر تاریخی اهمیت دارد، بلکه از لحاظ معدنی نیز یکی از منابع اصلی مس در استان بهشمار میرود. بازدید از این غار، همراه با کاوش در تاریخ و زمینشناسی آن، میتواند تجربهای بینظیر و آموزنده برای علاقهمندان به این حوزهها باشد.