قلعه گبری جهرم

قلعه گبری جهرم: نگینی از تاریخ زرتشتیان در قلب فارس

قلعه گبری جهرم، یکی از آثار تاریخی و فرهنگی با ارزش در شهرستان جهرم، بر روی کوهی سرسبز و در نزدیکی غار سنگ شکنان واقع شده است. این قلعه، تنها بازمانده از محل سکونت زرتشتیان ساکن جهرم پس از حمله اعراب به این منطقه است و به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم، نمایانگر تاریخ غنی و فرهنگ زرتشتیان در ایران باستان است.

تاریخچه و اهمیت

قلعه گبری به دوران پس از حمله اعراب به ایران تعلق دارد و نشانه‌ای از بقای زرتشتیان در این منطقه است. این قلعه، به‌ویژه در دوره‌هایی که زرتشتیان تحت فشار و چالش‌های زیادی قرار داشتند، به عنوان یک پناهگاه و مکان تجمع برای آنها به شمار می‌رفته است. بقایای این بنا، اطلاعات ارزنده‌ای درباره شیوه زندگی، معماری و فرهنگ زرتشتیان به ما می‌دهد.

ویژگی‌های معماری

یکی از ویژگی‌های جالب قلعه گبری وجود چاهی عمیق در دل سنگ‌های کوه است. این چاه با قطر دهانه دو متر و عمق نامعلوم، نشان‌دهنده مهارت‌های مهندسی و توجه به منابع آب در طراحی این بنا است.

علاوه بر چاه، در قلعه گبری می‌توان به سایر آثار به‌جامانده اشاره کرد:

• دو حوضچه‌ی تصفیه‌ی آب: این حوضچه‌ها به منظور جمع‌آوری و تصفیه آب باران ساخته شده‌اند و نشان‌دهنده دقت و توجه سازندگان به منابع آبی است.
• سه برکه‌ی مشهود: این برکه‌ها به تأمین آب مورد نیاز ساکنان قلعه کمک می‌کردند و به لحاظ اکولوژیکی اهمیت زیادی داشتند.
• دیوار سنگ‌چین سراسری: این دیوار در جبهه جنوبی قلعه قرار دارد و به عنوان حفاظتی در برابر خطرات طبیعی و انسانی عمل می‌کرد.
• سنگ آسیاب ناتمام: این سنگ، نشانه‌ای از فعالیت‌های کشاورزی و تولیدی ساکنان قلعه است.
• علایم کنده‌کاری بر سنگ: این علایم نشان‌دهنده هنر و خلاقیت زرتشتیان در آن زمان است.
• آبراهه‌های کوچک: این آبراهه‌ها به منظور هدایت آب باران و جمع‌آوری آن در حوضچه‌ها طراحی شده‌اند.

موقعیت جغرافیایی

قلعه گبری در موقعیتی استراتژیک بر روی کوهی سرسبز قرار دارد که به گردشگران این امکان را می‌دهد تا از چشم‌اندازهای طبیعی و زیبای منطقه بهره‌مند شوند. این مکان، به دلیل قرارگیری در نزدیکی غار سنگ شکنان، فرصتی مناسب برای ترکیب بازدید از دو جاذبه گردشگری را فراهم می‌آورد.

ثبت ملی

با توجه به ارزش تاریخی و معماری قلعه گبری، این اثر در آستانه ثبت در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. این ثبت، می‌تواند به حفظ و نگهداری این میراث فرهنگی کمک کرده و گردشگران بیشتری را به این منطقه جذب کند.

قلعه گبری جهرم، با تاریخ غنی و ویژگی‌های معماری خاص خود، نه تنها یک جاذبه گردشگری است، بلکه نشانه‌ای از هویت و فرهنگ زرتشتیان در ایران باستان به شمار می‌آید. این قلعه با حفظ هویت فرهنگی و تاریخی خود، فرصتی بی‌نظیر برای شناخت بیشتر از تاریخ ایران و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی آن فراهم می‌کند. بازدید از قلعه گبری و آشنایی با تاریخ آن، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایرانی به ارمغان می‌آورد.