محوطه باستانی ملیان
محوطه باستانی ملیان: گنجینهای از تاریخ پیش از هخامنشی
محوطه باستانی ملیان یکی از بزرگترین و مهمترین محوطههای پیش از هخامنشی در ایران است که در استان فارس واقع شده است. این محوطه با وسعتی نزدیک به ۲۰۰ هکتار در بخش بیضا، در ۴۶ کیلومتری شمال شیراز و ۴۶ کیلومتری غرب تخت جمشید قرار دارد و در ارتفاع ۱۶۱۱ متری از سطح دریا واقع شده است.
تاریخچه و کاوشها
کاوشهای باستانشناسی در این منطقه از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۶ تحت نظر دکتر ویلیام سامنر و گروهی از پژوهشگران دانشگاههای پنسیلوانیا، میشیگان و اوهایو انجام شد. این حفاریها به کشف لایههایی از تاریخ باستانی منطقه انجامید که نشان میدهد این محل در دورانهای مختلف تاریخی، از جمله دورههای ساسانی و اسلامی، اهمیت زیادی داشته است.
دکتر سامنر بر این باور است که زیر لایههای ساسانی-اسلامی نیمه غربی این محوطه، استقرارگاه وسیعی از زمان هخامنشیان وجود دارد. این یافتهها به درک بهتر از تاریخ و فرهنگ این منطقه کمک شایانی کرده است.
اهمیت فرهنگی
محوطه ملیان به عنوان مهمترین محل شناخته شده از فرهنگ بانش میانی در ایران شناخته میشود. در طی کاوشها، تعدادی لوحهای گلی ایلامی مربوط به دوره ۱۳۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد کشف شده است که بیشتر آنها در دانشگاه پنسیلوانیا نگهداری میشوند. این لوحها نمایانگر تحولات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی این دوره هستند.
ثبت ملی
تپه ملیان در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۵۳ با شماره ثبت ۱۰۴۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این ثبت، نشاندهنده اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه و تلاش برای حفظ و نگهداری آن برای نسلهای آینده است.
گردشگری و بازدید
محوطه باستانی ملیان به عنوان یکی از جاهای دیدنی استان فارس، میتواند مقصدی جذاب برای علاقهمندان به تاریخ و باستانشناسی باشد. بازدید از این مکان، فرصتی مناسب برای آشنایی با فرهنگ و تمدنهای گذشته ایران فراهم میآورد.
