خانه امیر نظام گروسی

خانه امیر نظام گروسی

تبریز در طول زمان شاهد مبارزات فراوانی بوده است، به‌ویژه در سال‌های انقلاب مشروطه ایران و بعدها در دوران پهلوی. یکی از بناهای تاریخی این شهر، خانه امیرنظام گروسی متعلق به قاجاریه است. امیر نظام، اصالتاً حسنعلی خان، یکی از تأثیرگذارترین سیاستمداران ناصرالدین شاه بود. وی در زمان مأموریت خود در تبریز عمارتی ساخت که نشان دهنده سبک معماری قاجار است. خانه به قدری چشمگیر بود که نصرالدین شاه در سفر سوم خود به اروپا از آن یاد کرده و شرح داده است. حسنعلی گروسی یکی از سیاستمداران بلندپایه عصر قاجار است که در زمان حیات خود برخی از مهمترین مناصب حکومتی را بر عهده داشت. او علاوه بر مباشر بودن، سفیر ایران در فرانسه بود و طی آن دستگاه‌های سکه‌کوب را با خود آورد. او همچنین نقش مهمی در اعتراض به تنباکو ایفا کرد. اما در روزهای پایانی به کرمان تبعید شد و در آنجا چشم از جهان فروبست. پس از امیرنظام، حکام بعدی آذربایجان در عمارت وی سکونت داشتند. با توجه به اهمیت و ارزش بالای خانه امیرنظام، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در سال 1370 اقدام به خرید آن کرد و پس از ثبت آن به عنوان میراث ملی و مرمت های بعدی، در سال 1385 به عنوان خانه امیر نظام افتتاح شد. موزه تخصصی دوره قاجار. سازه های امیر نظام در دو طبقه طراحی شده است. زیر بنای آن هزار و پنجاه متر مربع است. فضا شامل دو حیاط است. یکی از آنها به عنوان اندرونی (محله خصوصی) و دیگری بیرونی است. هر دو حیاط با باغ گل، حوض آب و کاشی کاری تزیین شده است. شانزده ستون سقف تراس را نگه داشته اند. پنجره های طبقه دوم عمارت با شیشه های مشبک و رنگارنگ تزئین شده است. نمای شمالی و جنوبی دارای گچ بری و آینه کاری است. زیرزمین امیرنظام نیز مانند بسیاری از عمارت‌های ایرانی، حوضخانه بزرگی دارد که یکی از بخش‌های اصلی بنا را تشکیل می‌دهد. فضایی ستون دار با آجرکاری های استادانه در سقف آن. امروزه در تالارهای عمارت نمایشگرهایی تعبیه شده است. در طبقه اول تالارهای سکه، بافت (بافت)، سرامیک، آبگینه (آبگینه)، موسیقی، خاتم (ختم) و کارهای فلزی و در طبقه دوم تالارهای سنگ، اسلحه سازی، سیاسیون و … احکام، معماری و شهرسازی. خانه امیر نظام در خیابان چلان تبریز، جنب دفتر وزارت صنعت، معدن و تجارت واقع شده است.