موزه فرش

در قسمت شمالی پارک لاله، بعد از عبور از موزه هنرهای معاصر و بازارچه پارک لاله به موزه فرش تهران بر می خوریم. موزه فرش را می شود از جمله موزه های بسیار ارزشمند شهر تهران دانست که متأسفانه کم تر به آن توجه می شود. باغ اطراف ساختمان  زیبا است.  ساختمان اصلی موزه فرش  پس از عبور از باغ اطراف موزه به ساختمان اصلی می رسیم که یکی از زیباترین نمونه های معماری مدرن در ایران است. این ساختمان در سال 1356 توسط مهندس فرمانفرماییان طراحی و اجرا شد. ستون های پی در پی بیرونی نسبت به ساختمان زاویه ملایمی دارند که بنای موزه را از دیگر ابنیه به طور کامل متمایز می کند. هر جفت ستون تداعی کننده یک دار قالی هستند که به شکلی انتزاعی و مدرن اجرا شده اند. حالا اگر کسی متوجه مفهوم دار قالی نیز نشود می تواند از زیبایی بصری بنا و ترکیب فوق العاده آن با کوه های پشت سر لذت ببرد. ساختمان موزه دو طبقه دارد که طبقه پایین یک نمایشگاه دائمی است و طبقه بالا محل برگزاری نمایشگاه های موقتی و دوره ای.

ورود به موزه فرش  بعد از عبور از در مدرن و بزرگ موزه به محل بلیت فروشی خواهید رسید. مقابل باجه بلیت سرویس های بهداشتی قرار دارند. با طی نمودن این راهرو به اولین قسمت موزه خواهید رسید. در این جا هفت فرش نفیس به دیوار آویخته شده اند که هر یک داستان مفصلی دارند. حوضخانه در وسط همین قسمت واقع شده است که نشان دهنده توجه معمار به اصول سنتی معماری ایرانی است. با این وجود حوضخانه معمولاً خالی از آب است و کار نمی کند. یک فروشگاه دائمی متشکل از کتاب و صنایع دستی نیز در همین قسمت به چشم می خورد.

موزه فرش، فرش بختیاری این قالی از سنت فرشبافی اصفهان پیروی کرده است و انحنا و ظرافت های خاصی دارد. عموم قالی های بختیاری از الگوی خشتی پیروی می کنند. سادگی روستایی این طرح بسیار گیرا و جذاب است. این نقشه از طرح های تکرار شوند یک الگوی واحد پیروی می کنند. الگوهای تکرار شوند عموماً شکل واحدی دارند اما طرح داخلی با تغییر رنگ تغییر می کنند. قالی بختیاری مورد بحث تنها یک محور تقارن عمودی دارد و نمی شود آن را روی محور افقی به شکل متقارن تا زد. برای همین نگاه کردن به این قالی احساس پیش رفتن به سمت جلو را القا خواهد کرد.

سروهای کوچک فلش مانند این حس پیشروی را تشدید می کنند. به همین دلیل این قالی برای پهن شدن در وسط سالن مناسب نیست و این نوع قالی ها بیشتر در نقطه ورودی سالنی بزرگ که به سمت داخل سرا می رود و یا راهروهای ورودی پهن می شده اند. به این شکل قالی مسیر حرکت مهمان ها را نشان می دهد و آن ها را به سمت داخل راهنمایی می کند. این شیوه نوعی خوشامدگویی مؤدبانه به مهمان ها است. پس هر جا که طرح قابقابی را مشاهده کردید می توانید با احتمالی زیاد بختیاری بودن قالی را تشخیص بدهید. البته بر عکس این قاعده صادق نیست و تمام قالی های بختیاری خشتی و قابقابی نیستند و طرح های متنوع تری در صنعت قالی بافی بختیاری به چشم می خورد. به بیان دیگر فرش خشتی احتمالاً بختیاری است اما فرش بختیاری لزوماً خشتی نیست. گره های قالی بختیاری ترکی و یا متقارن هستند. شکل قالی نیز به الگوهای به کار رفته در گلیم شباهت دارد.