خانه آقازاده

خانه آقازاده از دیرباز تاکنون خانه از اهمیت ویژه ای در بین تمامی انسان در جوامع و اساطیر مختلف برخوردار بوده است. در حقیقت خانه جایی برای کسب آرامش و دور شدن از دغدغه های زندگی بوده و همواره مکانی امن برای انسان ها به شمار می رفته است. در بین تمامی خانه هایی که به دست بشر در طول تاریخ ساخته شده اند، برخی از آنها چنان زیبا و دیدنی ساخته شده اند که علاوه بر دوره خود سال ها و حتی قرن ها بعد از جذابیت بالایی بین انسان ها برخوردار هستند. دو شهر کاشان و یزد برای دیدن خانه های تاریخی که با گذشت سالیان سال هنوز هم می شود از دیدن آن ها لذت برد و با فلسفه ی ارزشمند بودن خانه آشنا شد گزینه های بسیار مناسبی هستند. ما قبلا درباره خانه های تاریخی کاشان صحبت کردیم، این بار اما می خواهیم به سمت شهر بزرگ و تاریخی یزد برویم و درباره مجموعه تاریخی آقازاده در ابرکوه صحبت کنیم. مجموعه خانه هایی که با خشت و گل ساده ساخته شده اند ولی آنچنان حس و حال را دارا هستند که گویی مدرن ترین بناهای امروزی به پایشان نخواهد رسید؛ با ما در ادامه همراه باشید تا بیشتر و کاملتر با خانه آقازاده در ابرکوه این مجموعه تاریخی ارزشمند آشنا شوید. خانه آقازاده در ابرکوه یکی از مجموعه های زیبا و تاریخی در شهرستان ابرکوه در استان یزد است. این خانه دارای زیباترین بادگیرهای دو طبقه ایران می باشد و این خود یکی از دلایل پر اهمیت بودن این خانه نیز می باشد. این بادگیرها به اندازه ای مهم هستند که بر روی اسکناس های ۲۰۰۰ تومانی هم می توانید تصویر آن ها مشاهده کنید. این مجموعه تاریخی دارای ۵ خانه است با نام های حسینی دوست، موسوی، گبری، سیدعلی آقا و آقازاده؛ تمامی این خانه ها در یک کوچه قرار دارند و امروزه هر کدام دارای کاربردهای مخصوص به خودشان را نیز دارا می باشند و به نحوی از بازدیدکنندگان خود میزبانی می کنند. اگر بخواهیم کمی درباره معماری خانه آقازاده در ابرکوه بگوییم، اینطور بیان می شود که این خانه بنایی دو طبقه است و مانند دیگر خانه هایی که در این مجموعه وجود دارد از مصالح بومی مانند خشت و آجر بهره گرفته می شد. علاوه بر این تزئینات خانه، درها و پنجره ها از چوب و برای گچ بری ها از ملات گچ نیز استفاده شده است. سردر ورودی بنا در سمت شمال غربی خانه واقع شده و از طریق یک دالان به گوشه حیاط خانه نیز دارای راه است. در سه جهت حیاط این خانه اتاق ها و بخش های مختلف خانه ساخته شده و مانند تمامی خانه های تاریخی که در کویر ساخته شده اند یک حوض سنگی هم در میان آن نیز به چشم می خورد. نکته ای که جالب است در خصوص ساخت این خانه ها بدانید این است که از این جهت در سه جهت خانه اتاق ها را می ساختند تا در فصل های مختلف بتوانند اقامت خود را در جهت تابش خوشید تغییر دهند. خوب بالاتر هم گفتیم که بادگیرهای خانه آقازاده در ابرکوه از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار هستند، از همین رو در این قسمت می خواهیم درباره این سازه های ارزشمند صحبت کنیم؛ بادگیرها در اصل برج هایی هستند که در مناطق کویری به منظور تهویه هوای اتاق های خانه نیز ساخت می شدند و از نظر معماری و ظاهر و کارکرد نیز انواع مختلفی داشته اند. لازم به ذکر است که بگوییم بادگیرهایی که در ایران ساخته شده اند به سه نوع تقسیم می شوند: اردکانی، کرمانی و یزدی تقسیم می شوند. بادگیرهای یزدی از سایر بادگیرها بزرگتر و بلندتر هستند و معمولا ساختار آنها چهارطرفه یا هشت طرفه نیز در نظر گرفته می شده است. این سازه ها در فصل تابستان به داد اهالی این شهر کویری می رسد و هوای خانه را مطبوع می سازد. بادگیرهای خانه آقازاده بر فراز تالار اصلی و در دو طبقه نیز ساخته شده است. همین امر این خانه را از بسیاری دیگر از خانه های مناطق کویری متمایز می سازد. این بادگیر زیبا، ۱۸ متر ارتفاع و ۱۸ مترمربع مساحت و ۱۹دریچه تنظیم جریان هوا دارد .جالب است بدانید که این بادگیرها به اندازه مهندسی ساخته شده اند که حتی زمان هایی که بادی هم نمی وزد عمل تهویه اتاق ها به خوبی انجام شود، بادگیر طبقه بالا و پایین به طور کامل با یک دیگر هماهنگ هستند. در خانه آقازاده در ابرکوه عمارتی کوچکی با تزئینات زیبا به نام کلاه فرنگی نیز وجود دارد که به دوره قاجاریه باز می گردد. سبک معماری این بنا ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی آن دوران است. این عمارت ها معمولا در وسط باغ یا بوستان ساخته می شوند و به طور معمول گنبد آن مخروطی شکل است. کلاه فرنگی خانه آقازاده بر بام تالار اصلی و درست در کنار بادگیر نیز قرار گرفته است و سقف پنج دری اصلی را نیز تشکل داده است. ساختار معماری عمارت کلاه فرنگی هشت پر بوده در هر وجه آن یک پنجره با شیشه های رنگی وجود دارد و به نحوی طراحی شده که بیشترین نور را به تالار اصلی نیز انتقال داده است.