نقش جهان اصفهان

نقش جهان اصفهان ، زمانی که به ایران و گردشگری آن فکر می کنیم  ناخداگاه اولین تصویر زیبایی که در ذهنمان مجسم می شود نصف جهان زیبا است. شهر رویایی با تاریخ کهن، جاذبه های باشکوه ،مردمانی خونگرم ، مهمان نواز و زاینده رود زیبا و….. اصفهان شهر زنده ای دل مزکز ایران است که سالانه گردشگران زیادی را از نقاط مختلف دنیا به سمت خود می کشاند. گردشگران در سفر به ایران اصفهان جزء اصلی ترین شهرهای مورد بازدیدشان است. در این مقاله با سانی ایران همراه می شویم  تا با یکی از جاذبه های این شهر اشنا شویم. با ما همراه شوید تا با نقش جهان زیبا بیشتر آشنا شویم.

تاریخچه نقش جهان

در مکان فعلی نقش جهان باغی به این نام وجود داشته است. در زمان شاه عباس کبیر با گشترش بازار قدیم، دولتمردان این مکان را برای ساخت بازار جدید انتخاب کردند. عمارت های قدیم در محل باغ نقش جهان وجود داشت که بعد از تخریب مصالح ان صرف ساخت این میدان شد و اسم میدان جدید بر گرفته از باغ نقش جهان است. در مورد قدمت باغ جهان نما گفته شده است که این باغ در دوره سلاجغه اصفهان وجودداشته است. بسیاری از سیاحان و جهانگردان درطول سده های گذشته بر زیبایی شهر اصفهان تاکیید کرده اند و  از شکوه و عظمت میدان نقش جهان در سفرنامه خود گفته اند. نمایندگان کشورهای اروپایی در این میدان خاطرات بسیاری را گفته اند و مذاکرات تاریخی بسیاری بین صفویان و فرستادگان خارجی در میدان نقش جهان انجام شده است.

معماری نقش جهان اصفهان

میدان نقش جهان، میدانی مستطیل شکل است به طول ۵۶۰ متر و عرض ۱۶۰. دور تا دور آن دویست حجره دو طبقه قرار دارد. همچنین چهار بنای عالی‌قاپو، مسجد شاه، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه نیز در میانه چهار ضلع این مستطیل ساخته شده‌اند. این میدان درقرن یازدهم یکی از بزرگ‌ترین میدان‌های جهان بوده‌است. ژان شاردن فرانسوی میدان نقش جهان را زیباترین میدان دنیا دانسته‌است. در دوره شاه عباس بزرگ و جانشینان او، این میدان در روزهایی که جشن‌های سلطنتی برپا بود، محل بازی چوگان، رژه ارتش، چراغانی، بوده. در ایام سال مردم به کارهای خرید و فروش می پرداخته اند. دو دروازه سنگی چوگان از آن دوره هنوز در میدان باقی است که از انجام ورزش چوگان در آن دوره حکایت می‌کند و قدیمی‌ترین دروازه چوگان دنیاست. طرح این میدان تا جایی در نحوه اجرای بازی چوگان تأثیر داشته‌است .در مجموع  کلیه زمین های بازی چوگان را از روی این میدان ساخته ‌اند. میدان نقش جهان محل برگزاری حراجی های بزرگ  بوده‌است. یکی از اولین مراسم رسمی که در این میدان برگزار شده‌است، بازگشت پیروزمندانه امام قلی خان از فتح جزیره هرمز به پایتخت (اصفهان) بوده‌است. شاردن نقل می‌کند که در مواقع جشن، تا پنجاه هزار چراغ در میدان روشن می‌شده‌است. شرح های زیادی از  این میدان نقش جهان را جهانگردان نامدار اروپایی مانند شوالیه شاردن، ژان باتیست تاورنیه، پیترو دلاواله، سانسون، انگلبرت کمپفر و دیگران که از اصفهان دیدن کرده‌اند، وجود دارد که نشان دهنده شکوه وعظمت پایتخت صفویه بوده است.

بناهای اطراف میدان نقش جهان

در اطراف میدان نقش جهان، مشهورترین و عظیم‌ترین بناهای تاریخی ایران را می توان دید. مسجد جامع یا مسجد شاه در ضلع جنوبی، مسجد شیخ لطف‌الله در ضلع شرقی، عمارت عالی‌قاپو در ضلع غربی و سردر قیصریهدر ضلع شمالی ساخته شده‌است. اطراف میدان را چهار بازار بزرگ احاطه کرده‌اند.

مسجد شیخ لطف‌الله

مسجد شیخ لطف‌الله از بناهای میدان نقش جهان است که به عنوان مسجد اختصاصی شاه عباس بکار می‌رفته این مسجد به دستور شاه عباس کبیرساخته شده‌است. بسیاری این مسجد زیباترین بناهای مذهبی دنیا می دانند. از نظر زیبایی در کاشیکاری و نقوش جرئت می توان گفت مسجد شیخ لطف الله در دنیا بی نظیر است.

کاخ عالی قاپو

در ضلع غربی میدان نقش جهان کاخ عالی قاپو دیده می شود. این کاخ در مساحت 6 طبقه و بنای 1800 متر مربع ساخته شده است. ارتفاع این کاخ 34 متر است. تزئینات هر طبقه بسیار جذاب و متنوع است. از خصوصیات این بنا وجود خاصیت واکنش صدا در محل ورودی، تالار پذیرایی بسیار زیبا، تالار اصلی موسیقی و  اتاق های متعدد  برای سفرا و میهمانان بوده است.. عالی قاپو دارای پلکان مارپیجی است که برای اذان گفتن از ان استفاده می شده است

مسجد شاه اصفهان

از بزرگترین و با شکوه ترین مساجد ایران می توان به مسجد شاه اصفهان اشاره کرد. این مسجد در دوره صفویه در ایران ساخته شده است. ساخت این مسجد در سال ۱۰۲۰ آغاز شده و در سال ۱۰۴۷ پایان رسیده‌است. کار معمار این مسجد استاد علی اکبر اصفهانی است. ارتفاع گنبد این مسجد ۵۲ متر، ارتفاع مناره‌های اصلی ۴۸ متر و ارتفاع مناره‌های ورودی ۴۲ متر است. از ویژگی‌های این مسجد کاشیکاری بسیار زیبا و هنرمندانه، رابطه معماری و بصری مسجد و مناره‌های چهارگانه آن با میدان، نابرابری محور میدان با قبله و تصحیح آن در دهلیزهای ورودی و بازتاب صدا در زیر گنبد مسجد است.

سردر قیصریه

سردر قیصریه بنایی است در ورودی اصلی بازار بزرگ اصفهان. این بنا در قدیم  دارای سه طبقه در قدیم طیقه سوم ان ، نقاره‌خانه بوده است. در آن با صدای موسیقی، اوقات روز را اعلام می‌کرده‌اند. در ان زمان راه اصلی بازار اصفهان بوده‌استسردر قیصریه شامل چهار درِ فرعی، یک دروازه اصلی و یک حوض بودهاست.. علت نامگذاری این بنا، شباهت آن به یکی از بناهای شهر قیصریه بوده‌است. بر بالای سردر، نقاشی‌هایی زیبایی دیده می شود. . ناقوس دیر هرمز و همچنین ساعت موجود در قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز، پس از فتح آن جزیره به اصفهان آورده شد و در بالای این سردر نصب شد.