منارجنبان اصفهان

منارجنبان، اصفهان را همیشه با مجموعه بناهای زیبای دوره صفویه می شناسند. اصفهان در دوران شکوه خود در دوران صفویه یکی از زیباترین پایتخت های شرق بوده است. در این شهر اثار زیبایی وجود دارد از سده های قبل. یکی از زیباترین و بینظیرترین بنای اصفهان از نظر معماری منارجنبان اصفهان است. در ادامه با سانی ایران همراه می شویم تا با این بنای منحصر به فرد بیشتر اشنا شویم.در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است. 

 تاریخچه منارجنبان اصفهان

در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  با نگاهی دقیق به معماری و تزئینات بخش‌های مختلف مشخص است که هر قسمت بنا در یک دوره ساخته شده است. آرامگاه زاهد معروف عمو عبدالله بن محمود صقلایی در این بنا  وجود دارد که بر روی سنگ قبر آن سال ۷۱۶ به عنوان سال فوت حک شده‌است. و با بررسی تزئینات بنا و مناره ها مربوط به دوره صفویه است. در ایران برخی مناره‌ها قابلیت تکان خوردن را دارند که به اصطلاح به آن‌ها منارجُنبان می‌گویند. از معروفترین منارجنبان‌های ایران یکی در اصفهان و دیگری در شهرستان اردکان و در بخش خرانق( یزد )واقع شده‌اند. مسجد جامع نیشابور (شهر کهن) نیز منارهای جنبان داشته‌است. این بنای زیبا در طی دوره های مختلف تکمیل شده است و نوع معماری که در ساخت مناره های ان بکار رفته است در زمان خود خارق العاده بوده است و دلیل شهرت ان نیز به دلیل تکان های این مناره ها است.

معماری منارجنبان اصفهان

در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  این بنای برروی مقبره عمو عبدالله بن محمود صقلایی ساخته شده است. ارتفاع این بنا از سطح در قسمت گنبد 10 متر و ارتفاع دو مناره نزدیک به 6 متر است انچه این بنای کوچک را معروف کرده، تکان خوردن آن است. با تکان دادن یکی از مناره‌ها مناره دیگر و ساختمان نیز تکان می‌خورد. معماری این بنای زیبا به صورت تک ایوانی مربوط به دوره ایلخانیان است و نزئینات و مناره های ان در دوره صفویه کار شده است. جهانگردانی که به نقاط مختلف دنیا سفر کرده‌اند در مشاهدات خود مناره هائی را معرفی کرده‌اند که در نقاط دیگر جهان همین خصوصیت را داشته‌اند. اما قدر مسلم اینکه منارجنبان اصفهان وجه تمایزی با سایر مناره‌های متحرک دارد و آن این است که گذشته از حرکت مناره‌ها سایر قسمت‌های بنا نیز حرکت می‌کند. این ساختمان با کاشی‌های لاجوردی رنگ به شکل ستاره چهار پر و اشکال دیگری به شکل کثیر الاضلاع فیروزه‌ای رنگ زینت یافته ‌است.

دلیل تکان خوردن منارجنبان اصفهان

در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  از نمونه های منارجنبان در عراق و کویر مرکزی ایران چندین مشابه می توان دید که همه انها طی یک دوره 30 ساله در دوره تیموری ساخته شده است. کارببرد این بنا هنوز هم جای پرسش های بسیار است. یکی از انها به عنوان مقبره آرامگاه زاهد معروف عمو عبدالله بن محمود صقلایی است. اما نکته خارق العاده در معماری بکار رفته در منارها این بنا است که با لرزیدن یکی از مناره ها مناره دیگر نیز شروع به لرزیدن می کند و در نتیجه کل بنا دارای ارتعاش می شود. هنگامی که بناهای خشتی در فلات ایران پدیدار شد معماران رفته رفته به دنبال ضد زلزله کردن این بنا ها و همچنین سبک کردن دیوارها بودند. از موارد بکار رفته جهت ضد زلزله کردن انواع چوب است که در دیوار چینی بکار برده اند. در معماری این بنای زیبا بر بالای طاق و دربین ردیف های اول اجر چینی الوار بلندی کار گذاشته شده که می تواند تحمل وزن کند و بنا سبک تر شود. لذا با تکان خوردن بنا این لرزش از طریق این الوار به مناره کناری رسیده و لرزش نیز در بدنه بنا ایجاد می شود.

کاربرد منارجنبان اصفهان

در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  در زمان حکمرانی محمد خدابنده هشتمین سلطان از سلسله ایلخانان بود که از ۷۰۳ تا ۷۱۶ ه‍.ق بر ایران حکمرانی کرد منارجنبان اصفهان ساخته شده است.  با توجه به لرزش مناره‌ها و کل بنا آن هم در طول سده های گذشته توسط مردم، بنا همواره استوار و پا برجا باقی مانده‌است و در هیچ دوره‌ای با تکان مناره‌ها بنا فرو نریخته است. یکی از ویژگی‌های معماری بنا ایجاد فضاها و در حقیقت شیارهای خالی در میان دیواره‌های بنا است که این امکان را فراهم کرده‌است تا در هنگام لرزش بنا فضا برای جا به جایی فراهم باشد و در نتیجه از ریزش آن جلوگیری شود.  در دهه نود به دلیل زیاد لرزاندن این بنا به خاطر مرمت این اثر زیبا جنباندن ان برای چندین سال متوقف شد.  این امر باعث نارضایتی گردشگرانی که از نقاط مختلف برای بازدید می امدن شد. با پیگیری مسئولان به حرکت در اوردن بنا در ساعت های خاصی در روز انجام می شود تا باعث جلوگیری از تخریب این اثر زیبا و همچنین راضی بودن گردشگران باشد.